Het graafschap Holland werd in 1101 voor het eerst als dusdanig aangeduid
Na de Eerste Vrije Statenvergadering van 1572 namen de Staten van Holland en West-Friesland het bestuur over van de toenmalige graaf, Filips II
Het nam ook de bestuurlijke rol over van het Hof van Holland, dat nog tot ver in de zestiende eeuw politieke bevoegdheden hield, maar zich steeds meer beperkte tot gerechtelijke aangelegenheden
 

Het graafschap Holland was een graafschap, waarvan het gebied uiteindelijk ongeveer overeenkwam met de provincies Noord- en Zuid-Holland
zonder de Zuid-Hollandse eilanden en met de eilanden Terschelling, Vlieland, Urk en Schokland, die later zijn overgeheveld naar andere provincies

 
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelde het gewest Holland en West-Friesland een belangrijke rol in het verzet tegen de Spanjaarden
Na de Unie van Utrecht in 1579 trad het toe tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en werd Holland daarvan het leidende gewest, dat was verdeeld het Zuiderkwartier en het Noorderkwartier
Er was geen graaf van Holland meer, de staten van Holland waren de soeverein in het gewest dat niet langer als graafschap werd aangeduid
In de staten kwamen de door de steden verkozen afgevaardigden bijeen. Ook de edelen van Holland, een kleine groep edellieden, hadden een stem die in hun naam door de raadpensionaris van Holland werd uitgebracht
De steden hadden een protocollaire volgorde, zij brachten hun stem in deze volgorde uit en in de op rang en anciënniteit gefixeerde 17e en 18e eeuw traden de vertegenwoordigers in deze volgorde op
 
Alkmaar
Amsterdam
Brielle
Delft
Dordrecht, oudste en eerste der Hollandse steden
Edam
Enkhuizen
Gorinchem
Gouda
Haarlem
Hoorn
Leiden
Medemblik
Monnickendam
Purmerend
Rotterdam
Schiedam
Schoonhoven
 

 
 

In 1799, na de vorming van de Bataafse Republiek,
werd Holland op een andere manier verdeeld:

 

departementen van Texel: van Vlie tot Rijn
departementen van de Amstel: omgeving Amsterdam
departementen van Delf: Holland ten zuiden van de Rijn, zonder de eilanden
departementen van Schelde en Maas: Hollandse en Zeeuwse Eilanden


het zuidoosten werd bij het departement van de Rijn gevoegd

     
  In 1802 werd na de vorming van het Bataafs Gemenebest de gewestelijke structuur van vóór 1799 weer grotendeels hersteld en zo ontstond het departement Holland
     
  In 1807, bij de departementale herindeling als gevolg van de oprichting van het koninkrijk Holland, werd het departement Holland in tweeën gedeeld, namelijk in de departementen Amstelland en Maasland
     
  Na de annexatie van het koninkrijk Holland op 9 juli 1810 werden deze departementen op 1 januari 1811 een departement van het Eerste Franse Keizerrijk onder de namen Zuiderzee en Monden van de Maas
     
  In de Grondwet van 1814 werd Holland ingesteld als ongedeelde provincie in het Vorstendom der Verenigde Nederlanden  
   
  In 1815 werd Holland een provincie in het Koninkrijk der Nederlanden
Om de dominantie van Holland te verminderen werd de provincie in 1840 gesplitst in de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland
In de jaren daarna werd nog regelmatig met gebieden geschoven tussen de twee provincies en ook met de andere aanliggende provincies, zoals in 1942 toen de eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland werden ingedeeld
 
     

 

 

 

 

Home